De Wilde Peen - Maria van Manen en Klarien Klingen

De Wilde Peen is een in 2019 gestarte zelfoogsttuinderij in Ede met een groep van  90 (naar 150) oogstaandeelhouders. Twee tuinders organiseren de zaai, plant en teelt van de gewassen, en mensen die zich minimaal voor 1 jaar verbinden aan de tuinderij komen zelf hun groenten oogsten. Het land 'van' De Wilde Peen is in eigendom van een particulier, en nu na het tweede teeltseizoen zal De Wilde Peen moeten verhuizen, omdat de eigenaar iets anders wil doen met het land.

Onze droom als tuinders is om de tuinbouw te integreren met productieve natuur- bomen en andere meerjarigen- en om een tuinderij te draaien in verbondenheid met de mensen en de omgeving die betrokken zijn. Daartoe is lange termijn toegang tot grond essentieel. Wij willen grond organiseren op zo'n manier dat dit niet een tijdelijk initiatief is maar bijdraagt aan een duurzame, sociale toekomst. Wij willen om deze reden in het bijzonder geen grond in eigendom. Wel willen wij gebruik kunnen maken van land, en weten dat alle inspanningen die wij doen om bodem en biodiversiteit te verbeteren, na ons persoonlijke verblijf niet teniet zullen worden gedaan door de eigendomsvorm waarin het land juridisch vast is gelegd.

Wilde Peen Commons

We startten begin 2020 vanuit De Wilde Peen met een kleine groep oogstaandeelhouders. We brainstormden wat De Wilde Peen nodig heeft, onderzochten wat de commons eigenlijk is, en wat we idealiter in de toekomst zouden willen bereiken in Ede, al dan niet overstijgend aan De Wilde Peen. Op dit moment gaan we een volgende fase in, we voelen ons aardig thuis in het denken over commons, en kunnen de volgende stappen gaan zetten: nadenken over hoe we precies eigendom en zeggenschap willen gaan organiseren.

Us Hof - Bregje Hamelynk en Michel Pauluis

Op dit moment zijn wij als VOF eigenaar van Permacultuur-tuinderij Ús Hôf in het Friese Sibrandabuorren. Hier telen we seizoensgroenten, fruit, kruiden en noten op 1,9 ha grond. Wij zijn sinds 2014 actief als CSA (Community Supported Agriculture) bedrijf: abonnees verbinden zich aan onze tuin en betalen één bedrag voor het hele oogstseizoen. Voor dat bedrag kunnen ze  zelf hun verse groenten komen oogsten of een wekelijkse groentetas afhalen bij afhaalpunten in Sneek.

Sinds deze winter zijn we met onze 170 abonnees (ongeveer 100 huishoudens) in gesprek hoe zij meer betrokken kunnen worden bij de tuinderij. We vinden het een raar idee dat als wij besluiten om ons bedrijf te verkopen, dat onze gemeenschap wellicht haar hele voedselvoorziening kwijt raakt. We willen er naartoe werken dat zij zelf medezeggenschap krijgen over de grond en een echte verbinding aan kunnen gaan met de tuinderij.

Toekomstpark Haverland - Ginny Mulders

Toekomstpark Haverland is een plek waar we samen zorgen voor de wereld van morgen.

Toekomstpark Haverland is een (op kleine schaal en eventueel tijdelijk) bewoond landschapspark waar ruimte is voor het ontwikkelen van groene, duurzame en sociale initiatieven die bijdragen aan het bevorderen van een gezonde leefwereld, natuurbeleving, -educatie, lokale voedselproductie en gemeenschapszin. Het park wordt gecreëerd met en voor de lokale gemeenschap en kan ingezet/gezien worden als een systeem, een continu ontwikkelproces, een zogenaamde ‘groene rups’ die een spoor van nieuwe (eetbare) natuur, een rijke bodem, en hoge biodiversiteit achterlaat in/nabij een dorp/stad/regio.

Verbinden, inspireren, activeren. Door het slim toepassen van functiecombinaties als wonen, werken, leren en recreëren en door het open, vrij toegankelijke karakter heeft dit park als voordeel dat het een verscheidenheid aan mensen aanspreekt die naar deze plek komen om zich te verbinden met elkaar én met de natuur. In verbinding ontstaat inspiratie. Uit inspiratie ontstaat vaak actie en dat is het doel van het Toekomstpark: mensen laten zien en ervaren hóe het anders kan door een ongedwongen voorbeeld te zijn

Mindt en Aardemakers - Jaap Fris en Niels Moshagen 

Wat begon met de simpele wens om van meer maatschappelijke en ecologische betekenis te zijn en ons meer te verbinden met de natuur, is uitgegroeid tot de vurige ambitie om een gezonde bodem en een veilige en gastvrije leefomgeving achter te laten voor toekomstige generaties mensen en de vele andere levenssoorten op onze aarde. Wij zijn Niels Moshagen en Jaap Fris en wij beginnen een regeneratieve boerderij.

Op en in die bodem groeien we voedzame en gezonde producten en leven we in harmonie met dieren (groot en heel klein) en mensen die allemaal hun rol spelen in het systeem. De boerderij is een plek ‘voor de mensen’ en ontmoetingen. We nodigen iedereen uit om initiatief te nemen en er onderdeel van te zijn, of je nu klant, leverancier, boer, ondernemer, onderzoeker, beleidsmaker, politicus, kunstenaar, onderwijzer, jong of oud bent.

Onze grootste uitdaging is het vinden van een geschikte plek met goede voorwaarden. Met de huidige grondprijzen is het voor ons onmogelijk landbouwgrond te kopen. Sterker nog, dat willen we niet. En de huidige pachtprijzen hebben een te grote impact op de prijzen van onze producten. Daarom zijn we alternatieven aan het verkennen, zoals het concept drievoudig eigenaarschap. 

Burgerboerderij Grond voor Patrijs - Johannes Regelink

Wij zijn bezig met het opzetten van een burgerboerderij. Het huidige gangbaar melkveebedrijf gaat in transitie richting een gemengde agro-ecologische burgerboerderij. Alle producten worden direct aan de leden afgezet. Ik doe dit omdat het bijdraagt aan meer biodiversiteit, meer bewustzijn van de consumenten (leden) over hun voedsel, helpt bij landschapsherstel en omdat het als voorbeeld de landbouwtransitie kan versnellen. Ik wil dit doen door het bedrijf van mijn ooms over te nemen. Op dit moment zitten we in de fase om financiering te regelen, maar dat is niet eenvoudig om te organiseren zonder dat de financieringslast te hoog wordt.

 Bee Foundation en Welgelegen – Sonne Copijn

Zowel in mijn werk als privé lijkt eigendom van grond niet meer te doen wat nodig is.

Ik woon aan de rand van Utrecht op een terrein waar mijn overgrootvader 150 jaar geleden een huis bouwde en een kwekerij begon. Mijn kinderen zijn de 5e generatie die hier opgroeien. De waarde van de grond is dusdanig gestegen, dat het overdragen van het terrein naar de volgende generatie (en het bijbehorende uitkopen van broers en zussen) niet meer te financieren is. Bovendien moet dit dan over 30 jaar weer gebeuren. Het niet meer in eigendom hebben is de enige manier om het beschikbaar te houden voor volgende generaties. Om ons heen zien we hoe de marktwaarde de druk opvoert op het te bebouwen aantal m2 en hoe oude, schitterend begroeide terreinen het loodje leggen bij eigendomswissel. Alles gaat plat voor nieuwbouw. Later komt dan ‘aankleed groen.’

 In mijn werk met Bee Foundation, leggen we bijenoases aan en geven we Bij-les over het belang van wilde insecten voor het leven op aarde. De destructie van ecosystemen in agrarisch gebied en binnen gemeentes gaat constant samen met financieringslasten en daarmee productiedruk. Het steeds  opnieuw moeten financieren van grond, is hier een substantieel onderdeel van. Willen we leefruimte houden voor mensen, een robuuste biodiversiteit herstellen en een klimaatbestendig bestaan opbouwen, dan begint dit met het eigentijds organiseren van eigendom van grond. Het is letterlijk de bodem van ons bestaan.

 Alexander Cronheim

Ik ben betrokken bij een initiatief ter oprichting van een wooncoöperatie om duurzame woningruimte te bouwen in gemeenschappelijk goed, en daarin een nieuwe balans tussen waarden uit ’t individuele en uit ’t gemeenschappelijke te incorporeren; niet alleen in de woon- en leefcontext, maar ook  daaromheen in een potentiële lokale economie. De wederzijdse uitwisseling van ervaring en kennis tussen diverse initiatieven, elk opererend in een eigen context, maakt deelname aan de praktijkgroep waardevol en inspirerend.

Het is voor mij een droom bij te dragen aan het tot leven wekken van een bewustzijn dat niet alleen het individu en ook niet alleen de gemeenschap omvat, maar juist een combinatie ervan. Zo een combinatie bezit allerlei (zelf)contradicties, wat maakt dat het nooit volledig zal zijn, maar ook vrijheid geeft. Besef van zulke onwetendheid inspireert tederheid. Wederzijdse erkenning van die kwetsbaarheid stimuleert vertrouwen. Bij elkaar genomen ontstaat hiermee – mijn streven – ruimte in maatschappelijke interacties om meer liefdevolle initiatieven te ontvouwen.